Het geluid van de bel

Ummon zei: ”De wereld is onmetelijk en uitgestrekt. Waarom trek je je zevendelige robe aan als de bel klinkt?”

[De zevendelige robe zijn de zeven kledingstukken die officieel worden gedragen in zenkloosters]

Ieder jaar wanneer de zomervakantie ten einde loopt komt deze koan bij me op. Twee maanden ‘vakantie van zen’ en de wereld laat zich in al haar veelzijdigheid aan me zien: Tijd voor reizen en rust, niet op de klok kijken, onverwachte ontmoetingen, natuur, vreemde landen, cultuur, joie de vivre, tijd voor lezen en verveling..

En dan opeens is het eind augustus en ‘hoor ik het geluid van de bel’. We worden teruggeroepen naar de zendo, het zitkussen, de sangha, de buigingen, de discipline van de regelmaat.

Terecht rijst dan de vraag: ’Waarom ga ik terug?’

Maar deze koan gaat niet alleen over de vrijheid die vakantie ons biedt. "Hij gaat, monniken, over een plek waar noch vrijheid noch onvrijheid is. Het is niet de plaats van de oneindigheid der ruimte noch die van de oneindigheid van het bewustzijn, noch die van het niets noch daar waar geen voorstelling noch een ontbreken van voorstelling is. Het is niet deze wereld, noch gene, noch de maan of de zon..” (Udana 8).

Gezien vanuit deze plek is er noch een reden om naar de zendo te komen noch geen reden. Er is alleen maar “BOING!!”, het geluid van de bel. Toch blijft dan die vraag: ”Waarom?” Aan ieder van ons de uitnodiging om met deze vraag te zitten.

De Boeddha geeft een antwoord: Deze uitgestrekte wereld wordt gekenmerkt door Dukha. Er zijn restricties, onvrijheden, conventies, frustraties, moeilijke relaties, verlies, pijn, inspanning, teleurstelling. Wij ervaren dat niet als vrij, maar als lastig. Die lastige zevendelige robes staan daar symbool voor.

Wij levende wezens zijn ten diepste afhankelijk van omstandigheden en van elkaar. En wij hebben een voornemen: om temidden van deze weerbarstige omstandigheden een bevrijde en bevrijdende aanwezigheid te zijn. Om dat te beoefenen en te cultiveren trekken we onze zenkleding aan bij het geluid van de bel en bouwen onze houding zorgvuldig op..

Een meester vroeg eens aan zijn leerlingen: “Toon me je vrijheid van zen!”
Welnu, de ene leerling gooide zijn rakusu weg, een ander haalde het Boeddhabeeld van het altaar, weer een ander riep: ”Fuck the Buddha!” Maar de leraar schudde steeds zijn hoofd: Nee, nee, nee.
Ten slotte vroeg iemand:”Meester, laat ons zien dat u vrij bent van zen!”
De meester zei:”Ik neem mijn toevlucht tot de Boeddha, Dharma en Sangha, dat is mijn vrijheid van zen.”

Ik hoop jullie binnenkort weer in de zendo of via zoom te ontmoeten.

Lieve groet,

Lolit Abhaya Sensei