Poort van zoete nectar

30 januari 2024

Enkele weken geleden vroeg Patrick Avalokiteshvara van der Hofstad - met wie ik op 3 maart een Klimaatdag in het zencentrum organiseer - mij mee te gaan naar een bijeenkomst van de Zen Peacemakers in het voormalige Lützerath (Duitsland). Ik twijfelde nog even, maar besloot al snel om zijn uitnodiging te accepteren. Waarom niet? Had ik soms iets beters te doen op deze winterse zondag in januari?

En zo begon ik nog geen drie dagen later aan dit grote avontuur. Althans, zo ervoer ik het, want het was allemaal behoorlijk uit mijn comfort zone: slapen op een luchtbedje met vreemde mensen die een vreemde taal spreken in een vreemd land. De hele dag buiten in de vrieskou op zo’n sombere grijze dag, om vervolgens bij een bruinkoolmijn te mediteren. Waar begon ik in hemelsnaam aan? Had ik niet beter thuis kunnen blijven met een boekje op de  bank? Of naar De Grote Indonesië tentoonstelling kunnen gaan in de Nieuwe Kerk?

Zo stond ik dus toch vrij plotseling met Frank de Waele Roshi, Patrick, Ulrike, Harry A. en zo’n twintig andere Zen Peacemakers in een luisterkring op het kerkhof van het voormalige dorpje Lützerath. Exact een jaar eerder was er een grote demonstratie en clash met de politie geweest, om te voorkomen dat de laatste huizen van dat dorpje gesloopt werden voor een verdere uitbreiding van de bruinkoolmijn. Dat gebeurde na een bezetting door activisten die jarenlang heeft geduurd. Helaas was dit tevergeefs. Een dag na de demonstratie werden de laatste activisten weggevoerd, alle laatste bebouwing met de grond gelijk gemaakt en de grond afgegraven. Op deze dag, een jaar later, kwamen activisten terug om te rouwen over dit verlies.

“Waarom ben je hier?” vroeg Frank aan de deelnemers. Een goede vraag: Waarom ben ik hier? Maar, geen enkele twijfel: getuigen. Getuigen van wat er gebeurt met de aarde, hier op deze ongemakkelijke plek, die voor veel mensen nog steeds verbonden is met veel leed. Een plek met verschrikkelijke en goede herinneringen; waar geleefd is en waar het leven is weggevaagd. Een plek waar de aarde bruut is opengebroken om vervolgens te worden ontgonnen. Of liever gezegd, uitgebuit. Ik ben hier om dit drama met eigen ogen te aanschouwen, tot me laten door te laten dringen en om deze ervaring te delen met anderen.

We lopen enkele minuten door het ‘maanlandschap’ naar de mijn. Wat zich toont is onbeschrijfelijk. Letterlijk torenhoge machines die door de aarde boren en kloven uitgraven van honderden meters diep. Een bruin-grijs maanlandschap waar niets meer groeit en wat zich uitstrekt zover we kunnen kijken. De natuurlijke omgeving, waar mensen recent nog leefden, is in enkele maanden volledig is verwoest. Gebouwen, bomen en planten opgeslokt door… Ja, door wat eigenlijk?

Nadat we hebben bijgepraat en geluncht doe ik voor het eerst mee aan de Gate of Sweet Nectar. In deze ceremonie voeden we de hongerige geesten. Omdat deze ceremonie nieuw voor me is en een beetje obscuur aanvoelt, google ik thuis nog wat op zoek naar wat achtergrondinformatie. Ik stuit op de prachtige documentaire waarin o.a. Bernie Glassman en Wendy Egyoku Nakao, beide uit de White Plum lineage, over de betekenis van deze ceremonie vertellen. “In the connectedness of life, the oneness of life, the sufferings of life are calling out to be dealt with. That is what The Gate of Sweet Nectar is.” Aldus Bernie.

Al met al blijf ik diep onder de indruk van deze dag achter. Onder de indruk van van de enorme omvang van de mijnen, de megalomane graafmachines en het ermee gepaard gaande leed van de voormalige bewoners van het gebied. Maar ik ben ook dankbaar. Dankbaar dat ik deze ervaring heb kunnen delen met de Zen Peacemakers, dankbaar voor de ceremonie en Bernie, die dit allemaal in gang heeft gezet.